Nigdy nie lubiłem lekcji historii.

Od podstawówki, aż po ostatnie klasy technikum kojarzyły mi się one wyłącznie z nudą, traumą, faszyzmem, owłosionymi nogami naszej wybitnie nieurodziwej nauczycielki i próbami podcięcia sobie żył za pomocą mojej pomarańczowej temperówki. Ewentualnie wydłubania sobie oczu złamanym ołówkiem, którym chwilę wcześniej, w stanie szoku pourazowego spowodowanego widokiem owłosionego uda siadającej belferki, malowałem penisy w zeszycie siedzącej obok koleżanki.

Która chwała bogu owłosionych ud nie miała.

Co ciekawe – o ile pasjami nienawidziłem lekcji historii, o tyle historia sama w sobie zawsze wydawała mi się bardzo interesująca. Nawet dziś co chwila pochłaniam jakieś biografie, felietony czy magazyny naukowe poświęcone ważnym wydarzeniom i ludziom, którzy dokonali czegoś niesamowitego czy przełomowego.

Mam do nich słabość bo w mojej ocenie przypomina to trochę czytanie o losach postaci z ulubionych komiksów, żyjących sobie w normalnym świecie. To taki „Kapitan Ameryka” tyle, że ma się tę świadomość, że żył on naprawdę. Robił te wszystkie opisane w książkach niesamowite rzeczy, a mimo to pijał czasem chujową herbatę i patrzył na ten sam księżyc, na który spoglądam dziś ja. Generał Stanisław Skalski, James Brindley Nicolson – tak charyzmatycznych bohaterów jest wielu. Wystarczy poszukać.

Ta sprzeczność w moim postrzeganiu lekcji historii i samej historii wynika chyba z tego, że absolutnie wszyscy nauczyciele tego przedmiotu, z którymi miałem jak dotąd styczność uważali, że historia ludzkości to jedno niekończące się pasmo bitew, wojen i koronacji.

Z paroma bardziej bądź mniej istotnymi zgonami w tle.

Wszyscy mieli w poważaniu rodzące się w bólach ruchy społeczne, technologie czy twórcze indywidualności – to co starali się tłuc nam do głów ograniczało się wyłącznie do plątaniny niekończących się dat bitew, okresów panowania dynastii, koronowań i śmierci.

„Mieszko I urodzony w roku 922, wywodził się dynastii Piastów. W roku 965 wziął ślub z Dobrawą. W 966 za jego sprawą odbył się chrzest Polski. W 967 roku Mieszko zwyciężył w bitwie z Wolinianiami. Zmarł w roku 992…”

Tak właśnie z perspektywy systemu miało wyglądać kształtowanie mojej świadomości narodowej (bo nie wiem jak u Was ale w mojej ocenie to jedna z głównych funkcji lekcji historii) i umożliwianie mi zrozumienia dlaczego jako ludzkość znajdujemy się dziś w takim, a nie innym miejscu.

I dlaczego tak bardzo nie lubimy kiedy Niemcy skaczą dalej niż Kamil.

Większość lekcji, które pamiętam przypominało po prostu kucie na pamięć streszczeń z odcinków „Mody na sukces”. Wszyscy ciągle się żenili, rodzili dzieci, koronowali się, napadali na Prusy i tak w kółko przez kilkaset lat. Z początku było co prawda trochę o pomysłowych Grekach i Spartanach, ale był to krótki epizod zasypany i tak później całą stertą dat bitew i śmiesznych imion władców, którzy w nich dowodzili.

Nikt jednak nie był mi w stanie wyjaśnić co w moim życiu miałaby zmienić świadomość kto ową bitwę na patyki wygrał, a kto nie.

Jedyny jej wpływ był taki, że wiedziałem iż jeśli nie wykuję na piątek paru kolejnych dat koronacji to znowu dostanę szlaban na moje playstation.

Dopiero w XX wieku pojawiły się jakieś bardziej interesujące informacje bo tutaj wydarzenia nie wyglądały już z mojej perspektywy tak abstrakcyjnie jak bieganie po zamku z szalikiem z rozjechanego szynszyla i żenienie się z bratem szwagra zięcia swojej siostry tylko po to, żeby móc znowu najechać na Prusy. W końcu byłem w stanie wyobrazić sobie tym moim małym rozumkiem jak wyglądała sytuacja polityczna, kto kogo oszukał, kto kogo napadł i jakie były tego motywy.

W końcu historia zapełniła się bohaterami, zdradami, przelaną krwią i trudnymi, ludzkimi wyborami.

W końcu mogłem zrozumieć jak wiele zawdzięczam żołnierzom, którzy walczyli za naszą ojczyznę. Wiedziałem kto formował rząd, dlaczego nasi „przyjaciele” Rosjanie nagle okazali się nieprzyjaciółmi czy dlaczego lepiej z dystansem podchodzić do spraw Ukrainy. Uświadomiłem sobie jak niebezpieczne było kiedyś bycie prawdziwym Polakiem i jak wiele kładli na szalę ludzie, którzy wolność cenili niejednokrotnie bardziej niż swoje życie.

Historia jest fascynująca – trzeba po prostu wiedzieć na czym warto skupić wzrok.

Chodzi o to, że posiadam umysł o pojemności niewiele większej od słoika z dżemem dlatego nie uważam za rozsądne zapełnianie go na siłę informacjami, które zwyczajnie mnie nie interesują. Dziś jestem już dorosły więc nikt nie będzie robił mi dziś klasówki – nie oznacza to jednak, że powinienem zrezygnować z poszerzania swojej wiedzy na różne tematy.

Pierwszy przykład z brzegu – zapoznając się z historią rządów Ronalda Regana jest mi znacznie łatwiej zrozumieć dlaczego bezołowiowa „dziewięćdziesiątkapiątka” jest dziś tak tania.

A tego typu odniesień i wniosków wynikających z naszej historii jest w życiu codziennym znacznie, znacznie więcej.

I wydaje mi się, że warto o nich wiedzieć – nie dawać się zniechęcić systemowi szkolnictwa stojącemu na tych swoich starych, owłosionych nogach…